03-05-2021
Het 'Thuiskomertje 'blijft een goed idee, met veel meerwaarde voor de zorg aan ouderen met dementie.
De verloren, hulpeloze blik. De angst en stress van een bewoonster met dementie in de huiskamer van een verzorgingstehuis. Het raakte mantelzorger Nel Wagner toen zij in een verzorgingstehuis in Leiden haar zus bezocht. “Deze bewoonster kon haar kamer niet vinden en was totaal gedesoriënteerd. Heel begrijpelijk, want alle kamerdeuren zagen er hetzelfde uit.” Het incident gaf Wagner het idee van het ‘Thuiskomertje’, een ingenieus systeem waarin een polsbandje ‘communiceert’ met een beeldscherm naast de kamerdeur. Als een bewoner met dementie de eigen kamerdeur bereikt, klinkt er vertrouwde muziek, verschijnen er bekende foto’s op het beeldscherm en weet de bewoner dat die ‘thuis’ is. Het ‘Thuiskomertje’ won in 2015 de prijs voor het ‘Beste Zorgidee’ van verzekeraar ONVZ. Nu, zes jaar later is het er nog niet, maar Wagner heeft goede hoop dat het Thuiskomertje er na de corona-crisis toch komt.
Een goed idee betekent niet automatisch dat het ook wordt uitgevoerd. Het komt er meestal op neer dat de bedenker zelf het idee verder moet uitwerken, medestanders en fondsen moet vinden en – in dit geval – verzorgingstehuizen moet vinden die de flexibiliteit in de zorg kunnen en willen opbrengen om met het Thuiskomertje te experimenteren. “Voor mij is dat onbekend terrein”, aldus Wagner. “Eerst werd ik gevraagd door drie opleidingsinstellingen in Brabant die het Thuiskomertje wilde gebruiken om studenten een businessplan en productplan te laten schrijven. Ik was daar blij mee, want het kon mij richting geven. Helaas kwam het niet van de grond. Toen wendde ik mij tot Topaz, de koepel waar het verpleeghuis Zuydtwijck van mijn zus onder valt. We wilden vaststellen of het Thuiskomertje een toegevoegde waarde had voor de zorg en het welzijn van mensen met dementie op een gesloten verpleegafdeling. We bespraken de opzet voor een pilotstudie en gebruikerseisen voor de prototypes. Ook moest het personeel gemakkelijk foto’s en muziek kunnen wijzigen via een management-applicatie. Een Tech-bedrijf bouwde drie prototypen en daarmee hebben we twee testen uitgevoerd, telkens met drie bewoners.”
Wagner maakte een digitale vragenlijst voor het verzorgend personeel om de reacties van ouderen te peilen. “Dat leverde weinig respons op, helaas, dus daaruit kon ik geen harde conclusies trekken. Wel heb ik samen met andere zorgprofessionals en mantelzorgers gemerkt dat die display met foto’s bij de kamerdeur bewoners echt helpt met hun oriëntatie en het vinden van hun ‘thuis’.
Het gestrest en doelloos ronddwalen van bewoners vermindert. Ze worden rustiger en dat is beter voor het zorgproces en voor andere bewoners.
Ook stimuleert het Thuiskomertje de communicatie met iemand met dementie. Zo hoorde ik bijvoorbeeld het verhaal van meneer Neijman over zijn Rhodesian Ridgeback, zo’n grote hond die alleen bang was voor olifanten. Hij vertelde het verhaal bij het zien van foto’s op de display. Een prachtig verhaal, dat hij anders nooit verteld zou hebben. We hebben het destijds gefilmd. Meneer Neijman is inmiddels overleden maar zijn familie is nog steeds blij dat ze die film hebben.”
Het valt Wagner niet mee om van het Thuiskomertje een geaccepteerd zorgproduct van te maken. “Ik ben er zes jaar later nog steeds met hart en ziel mee bezig want ik geloof in het idee. Maar ik ben gepensioneerd mantelzorger en natuurlijk geen echte projectleider. Ik maakte fouten in mijn aanpak om het idee verder te helpen. Bijvoorbeeld, op een gegeven moment haalde het Tech-bedrijf al de spullen weer terug. Voor hen was het een leuk experiment, meer niet. Het was dus niet het juiste bedrijf voor dit project. Toen hoorden we dat een bewoner er veel moeite mee had dat alle foto’s bij zijn deur weg waren. Een volgende keer is het dus niet handig om in een live-omgeving op een afdeling te testen. Het is beter om het eerst te testen met mantelzorgers en zorgpersoneel. Bovendien was het systeem aangesloten op de gasten-wifi van het verpleeghuis. Maar dat wordt elke dag gereset en dan zijn de foto’s verdwenen. De zorg kwam erachter dat ze telkens die schermpjes moesten aanpassen. Dat vond men te moeilijk. Na een week kwam er verbinding met het intranet. Dat was beter.”
Wagner besloot het roer om te gooien en eerst te investeren in het opbouwen van een netwerk en het zoeken van een partner. Daarvoor bezocht ze beurzen en volgde de cursus ‘eHealth in de praktijk’ die Zorgverbeteraars in 2019/2020 organiseerde. “Ik weet nu dat ik het proces van hoe het Thuiskomertje werkt, eerst helemaal had moeten uitschrijven. Alleen dan kan een IT-bedrijf het uitbouwen. Het systeem van het polsbandje en het beeldscherm bij de deur moet aansluiten bij de andere IT-systemen in het zorgcentrum. En elk verzorgingshuis heeft weer een ander IT-systeem. Dat vergt specialistische kennis op het gebied van datamanagement, IT-systemen en informatieoverdracht en dat heb ik niet.” Ze kwam in contact met een Tech-bedrijf in de Health-sector. “De directeur vond het idee van het ‘Thuiskomertje’ briljant en dacht mee over de toepassingen.” Wagner wil het project graag aan hem overdragen zodat het in samenwerking met een verpleeghuis gerealiseerd kan worden. Helaas gooit de corona-tijd vooralsnog roet in het eten. “Maar het Thuiskomertje blijft een goed idee, met veel meerwaarde voor de zorg aan ouderen met dementie. Dat bijvoorbeeld familie zelf, op afstand, foto’s, muziek maar bijvoorbeeld ook podcasts kan uploaden naar zo’n beeldscherm, is heel belangrijk. Dat heeft de corona-crisis bewezen. Het is toch verschrikkelijk dat zoveel mensen momenteel nauwelijks contact hebben met hun familie? Dat kun je met dit systeem deels ondervangen door bijvoorbeeld podcasts met persoonlijke boodschappen in te spreken voor je familielid met dementie en dat vanuit huis uploaden. Dat kan zóveel levensgeluk brengen! Bij alle betrokkenen. Na de corona-periode gaan we kijken hoe we verder kunnen.”
Wij maken graag dingen beter.
Meer over Zorgverbeteraars
