VWS over wet gegevensuitwisseling

WEGIZ verplicht straks zorgverleners om gegevensuitwisseling in de patiëntenzorg elektronisch te laten verlopen.

Postema vindt het eigenlijk te gek voor woorden, maar gegevensuitwisseling in de zorg verloopt soms nog per fax. Vaak worden ook nog DVD’s met beeldmateriaal gebrand die bij de doorverwijzing van patiënten meegaan naar andere zorginstellingen. “Dat leidt tot veel extra administratief werk, maar ook interpreteren artsen de verstrekte informatie soms verschillend. Er is dus alle aanleiding voor om gedigitaliseerde gegevensuitwisseling via een wet te regelen.”

“Iemand moet af en toe even met de vuist op tafel te slaan en knopen doorhakken. Ik zie dat ook als onze taak”

Faxen

Inmiddels lopen er talloze initiatieven om de digitalisering in de patiëntenzorg te verbeteren, maar loopt men geregeld stuk op de mogelijkheden en onmogelijkheden van de verschillende ICT-systemen die zorginstellingen gebruiken.

“Iemand moet af en toe even met de vuist op tafel te slaan en knopen doorhakken. Ik zie dat ook als onze taak”, zegt Postema. “Ons is gevraagd om hierin de regie te nemen. We hebben jaren geleden gewerkt aan de invoering van een landelijk Elektronisch Patiënten Dossier, EPD. Dat heeft het, zoals iedereen wel weet, niet gehaald. De afgelopen tijd is binnen de zorg echter wel gewoon hard gewerkt aan de digitalisering van de papieren dossiers, maar het gaat nog niet snel genoeg. Dat komt ook doordat er veel verschillende belangen zijn. Natuurlijk wordt er op kleine schaal, tussen lokale zorginstellingen wel het een en ander geregeld en uitgewisseld, maar patiënten worden tegenwoordig ook steeds vaker doorverwezen naar instellingen elders in het land. Dan matchen de digitale systemen niet meer en stuurt men toch maar weer een paar faxen of zo’n DVD. De interoperabiliteit hapert daar, zeg maar. En als we kijken naar andere sectoren, dan kan het vaak wel: goede afspraken maken voor een eenduidige gedigitaliseerde overdracht van informatie.”

Twee sporen

Postema schetst de nieuwe wet in een notendop. “We willen eenheid van taal en techniek. Bijvoorbeeld als de ene arts de afkorting MI gebruikt voor myocardinfarct, een hartaanval, maar de arts in het andere ziekenhuis gebruikt die afkorting juist voor mitralisinsufficientie, een lekkende hartklep, dan kan dat tot verwarring leiden. Dus hoe zorg je ervoor dat zorgverleners en hun systemen elkaar begrijpen? En als je een digitale brief verstuurt, opgemaakt in een bepaald format, dan moet die ook goed doorkomen in het ontvangende systeem. Dat gaat nog lang niet altijd goed. Het maken van eenduidige, verplichte afspraken hiervoor gaat dan enorm helpen. En het helpt om met zijn allen met hetzelfde bezig te zijn; dezelfde prioriteiten hebben.”

Inhoudelijk kent de nieuwe wet twee sporen, vertelt Postema. Het uiteindelijke doel van de wet is te komen tot maximale interoperabiliteit van systemen. “In spoor één stellen we dat informatie-uitwisseling elektronisch moet verlopen. Dus stel, je verstuurt beelden, dan bepalen we dat dat niet meer mag via gebrande DVD’s of dat een behandelverslag niet meer per post verstuurd mag. Het moet digitaal, maar er wordt nog niet voorgeschreven met welke standaarden of in welke vorm dat dan moet. In het tweede spoor verwijzen we naar afspraken voor taal en techniek vastgelegd in NEN-normen. Daarin wordt een bepaalde gegevensuitwisseling heel precies beschreven. Kijk bijvoorbeeld eens naar het medicatieproces. Dwars door de hele keten is beschreven welke informatie naar wie moet. Het versturen van informatie tussen medisch specialist, huisarts, apotheker, thuiszorg, het is allemaal benoemd. Maar we zijn nog lang niet voor alle uitwisselingen zover. Door die twee sporen houden we daar rekening mee. Telkens is van belang: hoever is het veld en zijn er al verschillende standaarden? Dan kunnen we gaan normeren en uiteindelijk certificeren. Daarbij heeft de zorgverlener een belangrijke rol, maar ook voor de leveranciers om samen om tafel te gaan en mee te denken hoe we de afspraken het beste kunnen maken.

Inmiddels zijn we al met vier van deze normeringstrajecten gestart, vooruitlopend dus op het definitief vaststellen van deze wet. Daarbij gaat het om de BgZ, het digitale receptenverkeer, beelduitwisseling en verpleegkundige overdracht (e-overdracht). We moeten gas geven nu. We hebben nog een hele inhaalslag te maken en het is een flinke ambitie, maar ik ben er van overtuigd dat als we over een jaar terugkijken, echt al een aantal grote stappen hebben gezet.”